Wat valt er onder cyber security?

Cyber security omvat alle maatregelen die nodig zijn om digitale systemen, netwerken en data te beschermen tegen ongeoorloofde toegang, aanvallen en schade. Het gaat om een combinatie van technologie, processen en menselijk bewustzijn die samen een verdedigingslinie vormen tegen cyberdreigingen. Door de toenemende digitalisering en het groeiende aantal geavanceerde aanvallen is een gedegen cyber security strategie voor bedrijven niet langer een optie, maar een noodzakelijke investering om continuïteit te waarborgen en gevoelige informatie te beschermen.

Wat omvat het begrip cyber security?

Cyber security is het geheel aan technologieën, processen en praktijken dat is ontworpen om netwerken, computers, programma’s en data te beschermen tegen aanvallen, schade of ongeautoriseerde toegang. In essentie omvat het de maatregelen die je neemt om je digitale omgeving te beveiligen.

Het begrip cyber security is opgebouwd uit verschillende essentiële componenten. Allereerst is er netwerkbeveiliging, gericht op het beschermen van de infrastructuur en het voorkomen van onbevoegde toegang tot het netwerk. Daarnaast heb je applicatiebeveiliging, die zich richt op het veilig houden van software en apparaten.

Informatie- en databeveiliging vormen een andere belangrijke pijler, waarbij het gaat om de bescherming van gegevens tijdens opslag en verzending. Operationele beveiliging omvat de processen en beslissingen voor het beheren en beschermen van data, inclusief gebruikersrechten en toegangscontrole.

Tot slot is er de menselijke factor: end-user educatie. Dit aspect richt zich op het trainen van je medewerkers om goede beveiligingsgewoonten te ontwikkelen, zoals het creëren van sterke wachtwoorden, het herkennen van phishing-pogingen en het correct omgaan met gevoelige informatie.

Bij cyber security draait het dus niet alleen om technische oplossingen, maar ook om mensen en processen. Een effectieve strategie combineert deze drie elementen om een robuuste verdediging te creëren tegen een steeds veranderend dreigingslandschap.

Welke soorten cyberdreigingen bestaan er?

Er bestaan diverse soorten cyberdreigingen die je digitale werkplek kunnen bedreigen. Deze dreigingen evolueren voortdurend en worden steeds geavanceerder, waardoor een goed begrip van de verschillende soorten essentieel is voor een effectieve verdediging.

Malware (kwaadaardige software) is een overkoepelende term voor verschillende soorten schadelijke programma’s, waaronder virussen, wormen en trojaanse paarden. Deze kunnen je systemen infecteren, data stelen of beschadigen en netwerken verstoren.

Phishing is een vorm van social engineering waarbij aanvallers zich voordoen als betrouwbare entiteiten om gevoelige informatie zoals wachtwoorden of creditcardgegevens te ontfutselen. Deze aanvallen gebeuren vaak via e-mail maar kunnen ook plaatsvinden via SMS (smishing) of telefonisch (vishing).

Ransomware is een bijzonder schadelijke vorm van malware die je bestanden versleutelt en losgeld eist voor de ontsleutelingssleutel. Dit type aanval kan hele organisaties lamleggen en leidt jaarlijks tot miljarden euro’s schade wereldwijd.

Man-in-the-middle aanvallen (MITM) vinden plaats wanneer een aanvaller communicatie tussen twee partijen onderschept, vaak met als doel gegevens te stelen of te manipuleren. Deze aanvallen kunnen voorkomen op onbeveiligde wifi-netwerken of via gecompromitteerde apparaten.

Distributed Denial of Service (DDoS) aanvallen overspoelen servers of netwerken met onnodig verkeer om ze ontoegankelijk te maken voor legitieme gebruikers. Dit verstoort de dienstverlening en kan worden gebruikt als afleidingsmanoeuvre voor andere aanvallen.

Social engineering richt zich op menselijke manipulatie in plaats van technische kwetsbaarheden, waarbij aanvallers psychologische tactieken gebruiken om mensen te misleiden en vertrouwelijke informatie prijs te geven of onveilige handelingen uit te voeren.

Type cyberdreiging	Kenmerken	Impact op organisaties
Malware	Virussen, wormen, trojanen, spyware	Systeemschade, gegevensverlies, privacy-inbreuken
Phishing	Misleidende e-mails, nepwebsites	Gestolen inloggegevens, financieel verlies
Ransomware	Versleuteling van gegevens, losgeldeis	Operationele verstoring, herstelkosten, reputatieschade
Social Engineering	Manipulatie, misleiding, misbruik van vertrouwen	Ongeautoriseerde toegang, gegevenslekken

Hoe verhoudt cyber security zich tot informatiebeveiliging?

Cyber security en informatiebeveiliging worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze zijn niet exact hetzelfde. Ze overlappen wel sterk en vullen elkaar aan binnen een complete beveiligingsstrategie.

Informatiebeveiliging is het bredere concept dat zich richt op de bescherming van alle informatie, zowel digitaal als fysiek. Het omvat niet alleen digitale data maar ook papieren documenten en zelfs mondelinge informatieoverdracht. Het doel is de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid (ook wel bekend als de CIA-triade) van informatie te waarborgen, ongeacht het medium.

Cyber security is specifieker en concentreert zich uitsluitend op de digitale omgeving. Het beschermt computer systemen, netwerken en data tegen digitale aanvallen en ongeautoriseerde toegang. Je kunt het zien als een subset van informatiebeveiliging, gefocust op het digitale domein.

Waar informatiebeveiliging bredere beleidsmaatregelen omvat, zoals fysieke beveiliging van serverruimtes, personeelsscreening en bewustzijnstraining, richt cyber security zich meer op technische maatregelen zoals firewalls, encryptie en intrusion detection systemen.

In de praktijk werken beide disciplines nauw samen. Een voorbeeld: een informatiebeleid kan regels voorschrijven over hoe gevoelige data moet worden behandeld, terwijl cyber security de technische middelen levert om die data digitaal te beschermen. Voor een effectieve beveiliging in het digitale tijdperk heb je beide nodig – ze versterken elkaar in een complete beveiligingsstrategie.

Waarom is cyber verzekering belangrijk voor bedrijven?

Een cyber verzekering is belangrijk omdat het een financieel vangnet biedt wanneer preventieve beveiligingsmaatregelen falen. Zelfs met de beste beveiliging blijft er altijd een risico op incidenten, en een cyber verzekering helpt je de financiële gevolgen daarvan op te vangen.

Deze verzekeringen dekken doorgaans verschillende kosten die kunnen ontstaan na een cyberincident. Denk aan kosten voor incident response, forensisch onderzoek, herstel van systemen en data, en juridische bijstand. Ook bedrijfsonderbrekingsschade kan worden gedekt, wat essentieel is wanneer je organisatie tijdelijk niet kan functioneren door een aanval.

Daarnaast dekt een cyber verzekering vaak aansprakelijkheid wanneer data van klanten of werknemers wordt gestolen of gelekt. Dit omvat kosten voor notificaties aan betrokkenen, monitoring diensten om identiteitsdiefstal te voorkomen, en eventuele schadeclaims of boetes vanuit regelgeving zoals de AVG.

Een belangrijk aspect is dat een cyber verzekering je helpt bij het managen van cyber risico’s in bredere zin. Verzekeraars stellen vaak bepaalde beveiligingseisen als voorwaarde voor dekking, wat je stimuleert om je beveiliging te verbeteren. Bij een incident bieden ze toegang tot gespecialiseerde hulp en expertise die je anders misschien niet direct beschikbaar zou hebben.

Met de invoering van de NIS2-richtlijn worden organisaties in steeds meer sectoren verplicht om adequate cyberbeveiligingsmaatregelen te nemen, waarbij bestuurders persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld voor tekortkomingen. Een cyber verzekering kan in dit kader een belangrijke risicomitigatie vormen, hoewel het natuurlijk geen vervanging is voor een solide beveiligingsstrategie.

Welke verantwoordelijkheden hebben medewerkers bij cyber security?

Medewerkers spelen een cruciale rol in het waarborgen van cyber security binnen een organisatie. Ze vormen zowel de eerste verdedigingslinie als potentieel de grootste kwetsbaarheid in je beveiligingsstrategie.

De basisverantwoordelijkheid van elke medewerker is het volgen van het beveiligingsbeleid en de procedures van de organisatie. Dit betekent het gebruik van sterke, unieke wachtwoorden, het tijdig installeren van updates en patches, en het correct omgaan met gevoelige informatie volgens de classificatierichtlijnen.

Waakzaamheid is essentieel. Medewerkers moeten verdachte activiteiten kunnen herkennen en melden, zoals phishing e-mails, ongewone systeemgedragingen of onbekende personen in beveiligde ruimtes. Deze alertheid kan het verschil maken tussen een vroegtijdig onderkende dreiging en een succesvolle aanval.

Het beschermen van bedrijfsmiddelen valt ook onder hun verantwoordelijkheid. Dit omvat niet alleen het fysiek beveiligen van apparaten zoals laptops en smartphones, maar ook het voorkomen van ongeautoriseerde toegang tot systemen door bijvoorbeeld schermvergrendeling toe te passen bij afwezigheid.

Continu leren is een andere belangrijke verantwoordelijkheid. Cyberdreigingen evolueren voortdurend, dus moeten medewerkers op de hoogte blijven van nieuwe risico’s en beveiligingspraktijken. Dit kan door deelname aan beveiligingstrainingen, het volgen van security awareness programma’s en het bijwonen van relevante workshops of webinars.

Tot slot dragen medewerkers verantwoordelijkheid voor het melden van incidenten. Bij vermoedens van een inbreuk of na een fout die mogelijk beveiligingsimplicaties heeft, is snelle rapportage cruciaal om de schade te beperken. Een cultuur waarin mensen zich veilig voelen om incidenten te melden zonder angst voor negatieve gevolgen is hierbij belangrijk.

Bij DesktopToWork geloven we dat goed geïnformeerde medewerkers de sterkste schakel in je beveiligingsketen kunnen zijn. Met de juiste training, tools en ondersteuning kunnen zij een actieve bijdrage leveren aan een veiligere digitale werkplek voor iedereen.